رﺿﺎشاه ﻓﺮدی دﯾﮑﺘﺎﺗﻮر ﺑﻮد ﯾﺎﻣﺴﺘﺒﺪ ؟

 ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎﯾﯽ در ﻧﻈﺎﻣﻬﺎی دﯾﮑﺘﺎﺗﻮری و اﺳﺘﺒﺪادی ﯾﺒﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﺑﺎﯾﺪﻣﻌﻨﺎی ﻣﺪرن آن را ﮐﻨﺎر ﺑﮕﺬارﯾﻢ و ﻫﻤﺎن ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ و ﺳﻨﺘی ازدﯾﮑﺘﺎﺗﻮری را ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﮐﻪ در آن ، اﻗﻠﯿﺘﯽ ﺣﮑﻮﻣﺖرا در دﺳﺖ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و رﻫﺒﺮی آن را ﻓﺮدی ﻣﻘﺘﺪر ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد . ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢدر اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻓﺮد ﺿﻤﻦ دارا ﺑﻮدن ﭘﺎﯾﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ، در اﻋﻤﺎل ﻗﺪرت ِ ﺧﻮد ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮاﺗﺮ از ﭼﺎرﭼﻮب ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ . ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺳﺒﺐ ﯾﮑﺴﺎن ﭘﻨﺪاﺷﺘﻦ اﯾﻦ دو ﻣﻔﻬﻮم ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﻫﻢ ، ﻣﺎ را از ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎی آﻧﻬﺎ ﻏﺎﻓﻞ ﻣﯽ ﺳﺎزد . از اﯾﻦ روی ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ دﯾﮑﺘﺎﺗﻮری ﺑﺎ اﺳﺘﺒﺪاد ﻓﺮق ﻓﺎﺣﺸﯽ دارد زﯾﺮا اوﻻ ً اﺳﺘﺒﺪاد ﺑﻪ رﺿﺎﯾﺖ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﯿﭻ ﻃﺒﻘﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻨﻮط و ﻣﺸﺮوط ﻧﯿﺴﺖ ، و ﺛﺎﻧﯿﺎ ً ﻫﯿﭻ ﺣﺪ و ﻣﺮز و ﻗﺎﻧﻮن و ﻗﺮاردادی ﻧﻤﯽﺷﻨﺎﺳﺪ.

منبع ; کتاب رضاشاه دیکتاتور یا مستبد؟ از سیده لیلا موسوی