پدر پان تورانیسم (پان ترکیسم): آرمینیوس وامبری،یهودی مجارستانی
پنجشنبه, ۲۱ آبان ۱۳۹۴، ۱۲:۴۴ ق.ظ
گزیده ای است از مصاحبه عبدالله شهبازی پژوهشگر و محقق تاریخ با محمدرضا ارشاد تحت عنوان:
«ایران شناسی، آریایی گرایی و تاریخنگاری»شهبازی: آرمینیوس وامبری، یهودی ساکن مجارستان بود و از مدافعان سرسخت هرتزل و صهیونیسم جدید. همانطور که خودش به هرتزل گفته و در خاطرات هرتزل منعکس است، مأمور سازمان اطلاعاتی انگلیس بوده و بوسیله دیزرائیلی عضو سازمان اطلاعاتی انگلیس شده. وی با عباس افندی و سران بهائیت نیز رابطه نزدیک داشت و عباس افندی در بوداپست با او ملاقات کرد و وامبری یکی دو سخنرانی در آکسفورد در دفاع از بهائیگری ایراد کرد.
وامبری از اعجوبههای تاریخ است. با زبانهای فارسی و ترکی و عربی در حدی آشنایی داشت که کسی نمیتوانست تشخیص دهد به این ملیتها تعلق ندارد. او مدتها در لباس درویش بود و با نام "رشید پاشا" به ایران و ترکستان و ارمنستان و غیره مسافرت کرد. در حوزههای علمیه استانبول علوم اسلامی را تا سطوح عالی خواند. دو کتاب درباره زندگی و سفرهای او به فارسی ترجمه شده است. یکی سیاحت درویشی دروغین نام دارد. وامبری با رجال یهودی و غیر یهودی انگلیس و شخص ادوارد هفتم، پادشاه، دوست بود. برای همین است که نویسندگان جدیدترین زندگینامه وامبری اسم کتاب خود ر ا درویش قلعه ویندزور نهادهاند.
بهرحال، وامبری و فرد دیگری بنام لئون کوهن بنیانگذاران اصلی پانتورانیسم یا پانترکیسم هستند. کوهن نیز یهودی ولی ساکن فرانسه بود. وامبری مفهوم "توران" را از اساطیر ایرانی و شاهنامه فردوسی گرفت و آنرا به اقوام ترک اطلاق کرد. برای اولین بار واژه توران به این معنای جدید (یعنی قوم ترک) در کتاب معروف وامبری بنام تاریخ بخارا چاپ (1873) بکار رفت و کسانی مثل فؤاد پاشا (صدراعظم و فراماسون) و جاوید پاشا (روزنامه نگار یهودی الاصل و وزیر مالیه بعدی عثمانی) مروج این مکتب در عثمانی شدند و همین موج به تأسیس دولت آتاتورک و ترکیه جدید انجامید.
ارشاد: یعنی میخواهید بگویید با جعل این ایدئولوژیهای آریاییگرایی و پانتورانیسم خواستند کلیتی را که در شرق بوده تجزیه کنند که بتوانند مقاصد سیاسی خودشان را پیش ببرند؟
شهبازی: بله، دقیقاً اینطور بود. یعنی ملیتهایی را که در آن زمان همگی یک ملت واحد اسلامی بودند تجزیه میکرد و به هر کدام میگفت که شما قوم برتر و برگزیده هستید. همین امر در مورد اعراب نیز صادق است. به این ترتیب آن چیزی که غربیها "ناسیونالیسم اسلامی" مینامیدند متلاشی میشد. روح این ایدئولوژیها همان اسطوره برگزیدگی و رسالت تاریخی قوم یهود است ولی بجای یهود، آریایی یا ترک گذاشته شده. این تعبیری است که سومبارت درباره آریاییگرایی زمان خودش در آلمان بکار برده. آنها مفهومی بنام نژاد آریایی را جعل کردند که این نژاد آریایی تمدنساز بوده و هست. یعنی رسالت تمدنسازی را در تاریخ بشر نژاد آریایی داشته. همین حرف را به ترکها هم میگفتند .........
این آقایان مستشرق از یکطرف به ایرانیها میگفتند شما قوم برگزیده هستید و از طرف دیگر به ترکها همین حرف را میزدند. معنی این حرف ایجاد تقابلهای نژادی در میان مردمی است که در گذشته در چارچوب تمدن اسلامی وحدت داشتند و خود را یکی و برادر و خویشاوند میدانستند..........
منبع:http://bit.ly/1QiPmQv
۹۴/۰۸/۲۱