ویژگیهای مجالس دورهی رضاشاه
پنجشنبه, ۲۲ تیر ۱۳۹۶، ۰۱:۳۴ ب.ظ
یحیی دولتآبادی از آگاهان بهامور در آن روزگار در بارهی ویژگیهای مجالس دورهی رضاشاه چنین نوشته است:
«خلاصه مجلس ششم مانند یک موسسهی دولتی در تحتنظر وزیر دربار [تیمورتاش] دایر میشود و وجود چند نفر از اشخاص دارای رأی و فکر مستقل در آنجا بیاثر میماند. وظیفهی مجلس بهظاهر رعایت کردن قوانین مشروطه است و در باطن اجرای هر چه از دربار دستور برسد بیچون و چرا. نمایندگان مجلس هفتم بهبعد بدوناستثنا اول باید رضایت دربار پهلوی را تحصیل کنند و شنیده میشود که هر یک مبلغ معینی هم در خفا باید بهوزیر دربار بدهند و شرط معین را هم که رأی دادن بههر لایحهای که از طرف دولت بیاید بهمجلس بدوناعتراض تقبل کنند، آنگاه نام آنها داخل فهرست نمایندگان در آن دوره شده با تعیین آنکه از چه محل انتخاب شوند». هم او در این باره اضافه میکند: «خوانندگان کتاب من تصدیق میکنند که پس از استقرار سلطنت پهلوی حکومت ملی بهمعنای خود محو شده حکومت نظامی جانشین آن شد. نهایت آنکه رضاشاه پهلوی برای پیشرفت کار خود در داخل و خارج و سرگرم نگاهداشتن یک عده تقریباً دویست نفری از نمایندگان و از کارکنان مجلس شورای ملی که بیکاری آنها ممکن بود تولید زحمت نماید نگاهداشتن صورتی را بهنام مجلس شورای ملی لازم دید تا عملیات دولت را در هر چه رأی وی بوده باشد بهواسطهی گذرانیدن از مجلس رنگ قانونی بدهد. در تمام این مدت [تا پایان سلطنت رضاشاه] یک لایحه از لوایح دولت از مجلس رد نشد و اگر گاهی مختصر اعتراضی شد اعتراض لفظی بود و در اصل و اساس کسی حق اعتراض نداشت و در این موضوع هیچکس حتی اعضای مجلس شورای ملی که اغلب بلکه همه نمایندهی سفارشی هستند و هر کدام صفت یک سرباز را دارند در هر دوره وکیلند و هر کدام اندک شخصیت و استقلال فکری بروز بدهند اسم آنها از صورت در دورهی بعد خارج میگردد تردیدی ندارند».
(یحیی دولتآبادی، حیات یحیی، ج 4، صص 403- 404 و 417)
۹۶/۰۴/۲۲