حیدرعمواوغلی

حیدر عمو اوغلی ملقب به «حیدر بمبی» پدر تروریسم در عصر مشروطه ، صحنه گردان اصلی غائله جنگل و از لومپن- میلیشیای قفقازی بود که نقش سخت ویرانگر و مخربی در عدم کامیابی نهضت مشروطه داشت ،  موسس حزب کمونیست ایران که حتی فارسی را نمی توانست به خوبی صحبت کند ، از اعضای حزب مساوات قفقاز (سوسیال دمکراتهای قفقاز) بود ، که شاخه اش در ایران با نام اجتماعیون عامیون شناخته می شدند ، سوسیالیست های قفقازی در صدر مشروطه و  در مجلس مهم ترین کارشان تفرقه پراکنی در صفوف نمایندگان ، تلاش برای نفوذ ایدئولوژیک سوسیالیستهای قفقازی در مجلس و جامعه ایران ، ناکام گذاشتن تلاشهای میانه رو های دمکرات و ایران دوستی که بدنبال ثبات پایه های مشروطه در ایران بودند، ترور فیزیکی مخالفان و توهین وهتاکی به مخالفان در روزنامه هایشان تا جایی که کار به توهین شخصی به مادر محمد علی شاه قاجار  کشاندند و پادشاه میانه رو و معقول مشروطه را از مجلس و مشروطیت راندند و کار بجایی رسید که حیدر عمو اوغلی برای رسیدن به مقاصد خود نقشه ترور شاه را اجرا کرد البته ترور امین السلطان ، اصغر خان اتابک و بمب انداختن در خانه علا الدوله را قبل از این ماجرا به فهرست افتخارات وی اضافه کنید ، ماجرای ترور محمدعلی شاه  عملا شاه را به دامن مشروطه ستیزان انداخت و ماجرای به توپ بستن مجلس و استبداد صغیر بیشتر از ترس و وحشت شاه از اجتماعیون عامیون سرجشمه می گرفت تا خوی استبدایی و مخالفت وی با بنیانهای مشروطه ، بهر حال حیدر عمو اوغلی در حول و حوش سال 1300 بعد از آتش افروزیهای بسیار و ایران سوز در درگیری با قوای دولتی یا جناحی دیگر از جنگلی ها کشته شد و باقی مانده ی اجتماعیون عامیون به به قدرت رسیدن پهلوی اول به سوی باکو مهاجرت کردند اما ضربات سهمگینشان  به مشروطیت در بدبین کردن توده های عامی و مذهبی مردم نسبت به مشروطه ، متحد کردن تمام مخالفان مشروطه با هم ، استفاده از ترور به عنوان ابزار پیشبرد مقاصد ، سوء استفاده از دمکراسی و انتخابات فقط بعنوان ابزار رسیدن به قدرت  و بی توجهی به منافع ملی و..... تنها بخشی کوچک از خسران های اولین حضور سوسیالیسم در سپهر عمومی جامعه ایران بود هرچند که آخرینشان نبود و این ماجراها بعدها نیز تکرار شد. 

منبع:     @aliaj1394