چرا مشروطه مهم است

حسن پیرنیا مشیرالدوله تاریخ ایران را به چهار قسمت تقسیم کرده است.تاریخ باستان از ماد تا ظهور اسلام  .ایران وسطی از اسلام تا صفوی .ایران جدید از صفویه تا مشروطه وایران معاصر از مشروطه به بعد .این مشروطه چه دارد که تاریخ کهن ایران را ورق زد وایران را وارد دوران معاصر یا به تعبیری مدرن ساخت . مشروطه چهار ویژگی مهم دارد ویژگیهایی که ارکان اصلی ایران مدرن هستند.
1.حاکمیت ملی
مشروطه نفی حکومت فردی واستبدادی است .پیام آن نفی سنت گذشته بود .ایرانی وحداقل نخبگان آن به این نتیجه رسیدند که دیگر بس است دیگر نمی خواهد یک ملت اراده وسرنوشت خود را به دست یک نفر بسپارد ودر ذیل توجهات ملوکانه او به عنوان رعیت زندگی کند .خودش می تواند وبلکه بسیار بهتر از یک نفر  می تواند به وسیله برگزیدگانش خویش را اداره کند .
2.حق محوری
ایرانی در مشروطه خود را صاحب حق می داند .دیگر رعیتی نیست که شاه از روی الطاف همایونی از جان ومال وناموسش  نگهداری کند .خودش حق دارد .دولت ولی نعمتش نیست نوکرش است ومکلف است حقوق وی را پاس دارد . جانش .آزادی وامنیتش .آبرویش .عقیده اش ومالش مصون ومحفوظ است واز شاه تا گدا را یارای تعرض به آن نیست.
3. ترقی خواهی
ایران وایرانی می خواهد جایگاهی شایسته تاریخ کهن وپر افتخارش داشته باشد .پس فریاد می زند که ترقی وتجدد را می خواهم ومقامی پیشرو در سده بیستم را .پیشتر ودر سده 19 عباس میرزا .محمدشاه وسپهسالار خیلی های دیگر گفته بودند ایران هم دولتی است مثل روس وانگلیس وپروس وفرانسه واحترام وشان جهانی می خواهد .خودشان هم اذعان داشتند که نیل به این هدف محتاج به ایرانی جدید با نظمی نوین است. در مشروطه بود که نخبگان ایرانی بارها گفتند که ما می خواهیم جامه فکر وذهن را دیگرگون کنیم وبا نقش ورنگی نوین به سلک دولتهای مدرن درآییم وگوی سبقت را از آنان هم برباییم.
4. ملیت
در مشروطه بود که حس ملیت خواهی ومیهن پرستی که بذر آن از یکصد سال پیش ازمشروطه ریخته شد .شروع به باردهی کرد .ملت ایران به موجب اصل 8 متمم قانون اساسی ملتی است واحد ویکپارچه وافرادش بی تبعیض از حقوقی مساوی برخوردارند. واین ایران ومنافع آن است که اهمیت دارد وملاک ومناط هر برنامه واندیشه ای است.
آری مشروطه یعنی حاکمیت قانون ودموکراسی وحق محوری وایران خواهی وآرمان مشروطه پس از دوکودتای ضد آن  که به معنای لگدمال کردن مشروطه وآرمانهای آن وبر اندازی عملی نطام مشروطه بوددر چهارچوب وپیکری جز جمهوری محقق نمی شود .ایران معاصر مدنظر پیرنیا یعنی ایرانی که با مشروطه آغاز گشت .سرانجام تمامی آرمانهای مشروطه را به جامه عمل می پوشاند .