شورش های اقتصادی عصر قاجار

۱. شورش قحطی ۱۲۷۷ قمری

اسفند ۱۲۴۰ ش

 در میانه پادشاهی ناصرالدین شاه خشکسالی و قحطی  به مردم فشار آورد و این موضوع منجر به شورش مردم تهران گردید ، به یاری کتاب اندیشه ترقی و حکومت قانون اثر شادروان فریدون آدمیت حکایت این شورش را  از زبان الیسون وزیر مختار انگلیس در تهران می آوریم :

مردم پایتخت از بی نانی پریشان حال بودند ، دکان های نانوایی پر شلوغ و با این راههای بد ، غله به شهر نمی رسید.گرسنگی شرم زنان را برده بود ،به هرکس در کوی و برزن می رسیدند ،یاری می جستند.روز هفدهم شعبان ۱۲۷۷ شاه از شکار بازمی گشت که انبوه چند هزار نفری زنان ، جلو او را گرفتند ، نان خواستند و پیش چشم شاه ، دکان نانوایی را چپاول کردند .

همین که شاه به قصر خود رسید ، به دستور او دروازه های شهر را بستند .روز بعد آشوب از نو‌ برخاست. با وجود آنکه دروازه ها را بسته بودند ، چند هزار زن هجوم‌آوردند ، به ضرب سنگ و چوب دروازه بان را از پای در آوردند ، به شهر ریختند.قرار این بود که مقدمه هنگامه را جماعت  زن ها فراهم سازند ،و در پی آن ها مردان بریزند و شورش برپا کنند ، شاه از بالای قصر با دوربین به ازدحام مردم می نگریست . کلانتر شهر ( محمود خان نوری ) هم آمد و پهلوی شاه ایستاد ، از شاه سرزنش و پرخاش شنید که این چه وضعی  است ؟ کلانتر گفت : می رود که غوغا را بخواباند. کلانتر با گروهی از گماشتگانش به جمعیت زنان حمله بردند ، خودش با چوب دستی که‌داشت چند نفر را کتک زد ، به ضرب چوب  او ، از زنی خون جاری شد و از زنان شیون و فلان برخاست. شاه بر آشفت و کلانتر را فراخواند. بی درنگ فرمان داد ریشش را ببرند و او را به چوب و فلک  ببندند، کلانتر  شوریده بخت زیر چوب و فلک بود که شاه گفت : طناب . فورا امر شاه اجرا شد ، به طنابش انداختند، جسد برهنه  کلانتر  را در بازار روی زمین کشاندند و تا سه روز او را از پا در میدان شهر  آویزان کردند،  به دنبال اعدام کلانتر ، همان روز همه کدخدایان محله های شهر را آوردند و به چوب و فلک بستند ، آن روز طغیان مردم فرو نشست ، طغیانی که با انقلاب مویی فاصله داشت ، روز بعد ۱۹ شعبان ، شاه جامه سرخ غضب پوشید و با تنبیه کسان دیگر ترس در دل مردم  انداخت ، اما تا مشکل نان حل نشد ، شورش مردم فرو ننشست  یک ماه بعد و در ماه رمضان باز مردم شورش کردند که حکایت آن را به نقل از شاهزاده فرهاد میرزا معتمدالدوله عموی شاه در پستی دیگر بازگو خواهیم کرد .